Trợ từ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong tiếng Nhật với hơn 80 loại trợ từ mang hàng trăm ý nghĩa khác nhau. Dựa vào tiêu chí về hình thức (vị trí của trợ từ trong câu) và tiêu chí về chức năng (khả năng kết hợp với những từ loại khác) mà trợ từ có thể được chia làm rất nhiều nhóm dựa theo từng chức năng riêng. Điều này đã gây không ít khó khăn cho người học, đặc biệt là các bé thiếu nhi khi mới làm quen với tiếng Nhật. Vì vậy, trong bài viết này Phuong Nam Education muốn giới thiệu các trợ từ cơ bản trong tiếng Nhật thường gặp ở cấp độ sơ cấp cũng như là chức năng, cách dùng cụ thể chúng để giúp các bé có thể chinh phục tiếng Nhật một cách dễ dàng hơn.

Khám phá các trợ từ cơ bản trong tiếng Nhật

Trợ từ は trong tiếng Nhật

は là trợ từ tiếng Nhật đầu tiên chúng ta học trong N5 vì vậy cách dùng cũng rất đơn giản. 

Cách dùng:  N1 は N2 ~

は dùng để phân cách chủ ngữ và vị ngữ trong câu, nhấn mạnh vế sau và giải thích chủ đề được nói đến. Danh từ đứng trước は sẽ là chủ đề của câu và sau は là thông tin cần nhấn mạnh nội dung.

Ví dụ:

私は日本のアニメが好きです。Tôi thích Anime của Nhật.

それは先生の本です。Đó là quyển sách của giáo viên.

Chú ý: Khi được hỏi bằng は thì cũng phải trả lời bằng は, với thông tin trả lời thay thế cho từ để hỏi.

Trợ từ が trong tiếng Nhật

Nhấn mạnh chủ ngữ và chủ thể của hành động.

• Dùng để thể hiện sự tồn tại hay hiện diện của con người, sự vật hay sự việc 

Ví dụ:

田中さんがいますか？

Anh Tanaka có ở đây không ạ?

いすの上に本があります。

Quyển sách ở trên ghế.

• Câu có tính từ hoặc trong câu so sánh

Ví dụ:

このお店がすてきですね。

Cửa hàng này đẹp thật nhỉ.

日本と韓国と、どちらが寒いですか

Nhật với Hàn Quốc, nước nào lạnh hơn?

Một ví dụ về cách dùng trợ từ が

• Miêu tả về một hiện tượng tự nhiên 

Ví dụ:

このへやが暗いです。

Căn phòng này thì tối.

• Câu nghi vấn có chủ ngữ không xác định

Ví dụ:

誰が食べましたか？

Là ai đã ăn vậy?

どちらがいいですか？

Cái nào thì tốt hơn?

• Câu nói về khả năng

Ví dụ:

えんぴつが書けますか？

Tôi có thể viết bằng bút chì không?

• Liên kết hai câu diễn đạt ý nghĩa trái ngược nhau

～が～ trong trường hợp này có nghĩa là “nhưng”

Ví dụ:

日本の料理はおいしいですが、とてもたかいです。

Món Nhật ngon nhưng lại rất đắt.

Đặc biệt: が dùng trong「しつれいですが」và「すみませんが」để mở đầu một câu nói và không mang ý nghĩa nối 2 câu.

Ví dụ:

しつれいですが、お名前は。

Xin lỗi, tên bạn là gì?

すみませんが、手伝ってもらえませんか。

Xin lỗi, có thể giúp tôi được không?

Trợ từ も trong tiếng Nhật

• Được dùng với nghĩa là “cũng” khi sử dụng thay cho は, が, を. 

Miêu tả sự tương tự với một sự vật, tính chất hay hành động đã nêu trước đó nhằm tránh lặp lại trợ từ は hoặc động từ nhiều lần.

Ví dụ:

日本語も、勉強します。

Tôi cũng học tiếng Nhật.

花火を見るのも大好きです。

Tôi cũng rất thích ngắm pháo hoa.

• Thể hiện sự ngạc nhiên về mức độ nhiều hay không giống như bình thường: Đến cả, đến mức,…

Ví dụ:

山田さんの家には犬が九匹もいるんですか？ Nhà anh Yamada có tới 9 con chó luôn à?

昨日は忙しくて寝る時間もありませんでした。Hôm qua bận quá nên không có thời gian để ngủ.

Trợ từ も mang ý nghĩa là “cũng” trong tiếng Nhật

• Dùng để phủ định hoàn toàn không làm gì cả

Ví dụ:

昨日、どこもいきませんでした。

Hôm qua tôi không đi đâu cả.

今日はなにも食べたくないです。

Hôm nay, tôi không muốn ăn gì.

Chú ý:

も có chức năng như は, が vì vậy không thể đứng liền kề với は và が.

も cũng có thể đứng sau các trợ từ tiếng Nhật khác giống như は với ý nghĩa không đổi như にも, とも, でも,...

Trợ từ の trong tiếng Nhật

• Dùng để giải thích thêm cho danh từ khác

Ví dụ:

これは文字の本です。

Đây là quyển sách về văn học.

• Thể hiện sự sở hữu

Ví dụ:

ユミさんのかばんはかわいいですね。

Cặp xách của chị Yumi dễ thương nhỉ!

• Nói về xuất xứ

それはイタリアのワインですか？

Đó có phải là rượu Ý không?

日本のコンピューターですか？

Cái máy tính này là của Nhật hả?

• Đọc các dấu “-“ trong dãy số như số nhà, số điện thoại

Ví dụ:

338-022-5467 khi đọc lên sẽ là 338の022の5467

Một ví dụ về trợ từ の trong tiếng Nhật

Trợ từ へ trong tiếng Nhật

• Chỉ phương hướng và thường đi chung với 行きます / 来ます / 帰ります / 戻ります

Ví dụ:

あした、東京へ行きます。 Ngày mai sẽ tôi đi Tokyo

私は来週いなかへかえります。Tuần sau tôi sẽ về quê.

• Chỉ một hành động hướng đến một đối tượng nào đó.

- Khi gửi thư cho ai đó: 山田さんへ (Gửi anh Yamada)

- Hành động, suy nghĩ hướng tới đối tượng: ぼくは、いつもあなたへ思っています。(Anh lúc nào cũng nghĩ về em)

Lưu ý: Khi động từ chỉ sự di chuyển, trợ từ へ sẽ được dùng sau danh từ chỉ phương hướng hoặc địa điểm.

Trợ từ へ chỉ phương hướng của hành động

Trợ từ に trong tiếng Nhật

• Dùng để chỉ thời điểm diễn ra hành động (Thời gian + に + V)

Ví dụ:

毎晩、11時に寝ます。

Mỗi tối, tôi ngủ vào lúc 11 giờ.

• Dùng để chỉ địa điểm có sự vật, sự việc hiện hữu (N (địa điểm) に N2 + が + います・あります)

Ví dụ:

家の中に、猫がいます。

Trong nhà có con mèo.

• Thường đi với các động từ như 入ります / かよいます / ….

Ví dụ:

びょうきですから、びょういんにかよいます。

Vì bị ốm nên tôi thường hay lui tới bệnh viện.

• Dùng để nhấn mạnh đích đến của hành động một cách rõ ràng (Địa điểm + に + 行きます・来ます・帰ります)

Ví dụ:

来年、日本に行きます。

Năm sau, tôi đi Nhật.

• Dùng để chỉ mục đích, đi đâu đó để làm gì (N / V ます + に + 行きます・来ます・帰ります)

Ví dụ:

私はいちばへかいものにいきます。

Tôi đi chợ để mua đồ. 

Trợ từ に diễn tả mục đích của hành động

• Dùng để chỉ số lần thực hiện hành động (Khoảng thời gian + に + ~回・度)

Ví dụ:

一年に3回いなかへかえります。

1 năm tôi về quê 3 lần.

Chú ý:

Đối với các động từ như もらいます, かします, ならいます:

- Nếu trong câu người nhận là Chủ ngữ thì thêm trợ từ に hoặc から vào sau danh từ người gửi/làm. 

- Khi đối tác không phải là người mà là tổ chức như công ty hay trường học thì không dùng に mà dùng から

Trợ từ で trong tiếng Nhật

で là một trong những trợ từ mang rất nhiều ý nghĩa trong số các trợ từ trong tiếng Nhật. 

• Dùng để diễn tả nơi xảy ra hành động, sự kiện (N (địa điểm) + で + V)

Ví dụ:

喫茶店でコーヒーをのみます。

Tôi uống cà phê trong quán nước.

Trợ từ で diễn tả nơi xảy ra hành động

• Dùng để chỉ phương tiện, dụng cụ, cách thức và nguyên liệu (N (phương tiện, dụng cụ, nguyên liệu) で + V)

Ví dụ:

バスで毎日学校へいっています。

Mỗi ngày, tôi đến trường bằng xe buýt.

• Dùng để chỉ nguyên nhân lý do (N (Nguyên nhân) + で~)

Ví dụ:

雨で学校へいきませんでした。

Vì trời mưa nên tôi đã không đến trường.

Trợ từ を trong tiếng Nhật

• Nhấn mạnh tân ngữ, chủ thể của động từ (thường sử dụng với tha động từ)

Ví dụ:

もうライスを食べました。

Tôi đã ăn cơm rồi.

Trên đây, Phuong Nam Education đã giới thiệu các trợ từ cơ bản trong tiếng Nhật mà các bé thường gặp khi học tiếng Nhật và cách dùng của chúng. Hy vọng qua bài viết này các bé sẽ tự tin hơn khi gặp những trợ từ này trong các bài tập tiếng Nhật hay cuộc trò chuyện giao tiếp hằng ngày bằng tiếng Nhật. 

Tags: các trợ từ cơ bản trong tiếng Nhật, trợ từ tiếng Nhật, trợ từ は, trợ từ が, trợ từ へ, tài liệu học tiếng Nhật, khám phá tiếng Nhật, thông tin hữu ích tiếng Nhật.